فلفل کجاست؟؟؟


 

نويسنده: جعفر بهادري




 
همه تلاش و همت ما به عنوان پدر و مادر تربيت فرزنداني مسئوليت پذير است. اما گاه در عين ناباوري بايد نگران رفتارهايي باشيم که خود در آن کمترين نقش را داشته ايم. بد دهاني، بدزباني و ناسزاگويي از جمله اين رفتارها است. بسياري از والدين از خود مي پرسند بچه ها اين طرز صحبت کردن را چگونه ياد گرفته اند و چرا اين اتفاق براي فرزندان ما افتاده است؟ آيا خودمان مقصر بوده ايم؟ و در نهايت اين پرسش مطرح است که چه بايد کرد تا کودک اين عادت ناخوشايند را ترک کند.

بسياري از اعمال بچه ها از عملکرد والدين نشأت مي گيرد.
 

کودکان رفتارهاي پدر و مادر را به گونه اي ناخودآگاه دروني مي کنند. رفتارهاي درون فکني شده در شمار معيارهاي نهادينه شده کودک قرار مي گيرند و سپس او مطابق اين معيارها عمل مي کند. به اين فرايند همانندسازي مي گويند. بچه ها والدين خود را به عنوان نخستين الگوهاي زندگي مي پذيرند و چون به آنها علاقه اي وافر دارند و آنان را نمادهايي قوي و مقتدر مي دانند رفتارشان براي آنها شاخص و الگو قرار مي گيرد.

به کار بردن واژه هاي زشت و ناپسند ممنوع:
 

گاهي بين درون فکني يک رفتار و بروز آن فاصله زماني وجود دارد. براي مثال کودک گفته اي ناپسند را ماهها قبل از زبان پدر و مادر شنيده اما برون ريزي آن امروز صورت مي گيرد. اين مدت به تشخيص کودک و شرايط او بستگي دارد که چه زمان، چگونه و در برابر چه کسي کلام زشت را به کار ببرد. چنان چه در خانواده اي پدر يا مادر از الفاظ کلامي با همسر خود اين گونه عبارت را به کار ببرد بدون ترديد نخستين گام در جهت آموزش کلام ناپسند به فرزندان برداشته مي شود. در برخي خانواده ها والدين با فرزندان خود بسيار خصمانه رفتار مي کنند و در عين حال آنان را آزاد مي گذارند. آنها خود از حرف و عبارت زشت استفاده مي کنند و فرزندان نيز آزادند که اين گونه عبارات را به کار ببرند يعني هيچ اقدامي در جهت جلوگيري از اين رفتارها به عمل نمي آيد يا از نظر تربيتي هيچ گونه تدبيري توسط پدر يا مادر براي ترک اين عادت در بچه ها انديشيده نمي شود.

دوستان کمک در بيشتر موارد علت بد زباني اند.
 

از ديگر علل يادگيري کلام زشت و ناسزا ارتباط کودکان با دوستان و بچه هاي ديگر است. بسياري از اوقات کودکان عامل بدزباني يکديگرند. در مهدکودک مدرسه کوچه و هر جاي ديگر که بچه ها فرصت بازي و به ويژه درگيري با هم پيدا کنند ممکن است اين بدآموزي صورت گيرد. وانگهي برخي فيلم ها نيز مناسب سن کودک شما نيستند و مي توانند عاملي براي آموزش الفاظ ناپسند باشند. بايد توجه داشت که تقليد از الگوهاي کلامي در کودکان بسيار قوي است.

کودکان زشت حرف مي زنند چون معترض اند.
 

گاه بدزباني در بچه ها نشانه اعتراض است و اين نوعي رفتار تلافي جويانه است که برخي از کودکان در پيش مي گيرند و آنها احساس مي کنند فقط با اداي اين گونه کلمات است که تخليه هيجاني مي شوند و مي توانند نارضايتي خود را نشان دهند. گاهي که کودک خردسال براي نخستين بار از کلمات زشت استفاده مي کند سبب خنده و مزاح اطرافيان مي شود و اين گونه واکنش ها از همان ابتدا براي او حکم تشويق به انجام اين رفتار را خواهد داشت و به تدريج به آن عادت مي کند. در پاره اي از موارد نيز کودکان با به زبان آوردن حرف هاي زشت مي توانند به خواسته هاي خود برسند و در درازمدت اين روش در شمار رفتارهاي آنان قرار خواهند گرفت. ناکامي، نااميدي و افسردگي هم مي تواند عامل کج خلقي و به کارگيري واژه هاي زشت توسط کودک باشند.

چه بايد کرد؟
 

تغيير براي اصلاح رفتار کودک را از خودمان شروع کنيم. هيچ وقت براي اين موضوع دير نيست. پس از آن نوبت به دوستان فرزندان شما مي رسد. چنانچه عامل بدزباني آنها هستند، زمينه دور شدنشان را فراهم کنيد. بدزباني اگر نشانه اعتراض کودکان باشد، بهترين دليل براي گوش دادن به اعتراضات اوست. روش هاي سختگيرانه والدين، اعتراض شديد فرزند را به همراه دارد. تا حد امکان با شنيدن حرف هاي زشت کودک به او نخنديم بلکه بهتر است اخم کنيم و با اين روش به او نشان دهيم که رفتار پسنديده اي نداشته است. اگر فرزندتان از ناکامي و افسردگي رنج مي برد فرصتي فراهم آوريد تا او موفقيت، شادي و نشاط را تجربه کند.
منبع: ماهنامه کودک شماره 63.